π. Νικόλαος Κογιώνης- Ο θάνατός του

Ο ιερεύς Νικόλαος Κογιώνης (1928-2006)

Μία φωτισμένη και αγιασμένη ιεραποστολική μορφή των ημερών μας

ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΜΕΡΟΣ

Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ

Έφυγε όρθιος
Ο π. Νικόλαος συνέχισε τα ποιμαντικά και ιεραποστολικά του καθήκοντα μέχρι την στιγμή του θανάτου του. Μία μέρα πριν την κοίμησή του, την Πέμπτη 12 Οκτωβρίου 2007, λειτούργησε για τελευταία φορά στον Άγιο Ελευθέριο. Συνήθιζε πριν το «Δι' ευχών» να λέει δυο λόγια. Απέφευγε μάλιστα και το μικρόφωνο και ο κόσμος τέντωνε τα αυτιά του για να ακούση. Είπε λοιπόν στην τελευταία του Θεία Λειτουργία:

«Καλοσύνη παιδιά μου, όπου κι αν είστε, στο δρόμο, στο σπίτι, στους δικούς σας, στους συγγενείς σας, σε γνωστούς και αγνώστους, σ' όλο τον κόσμο, καλοσύνη παιδιά μου».

Εκείνο το απόγευμα είχαμε κανονίσει να τον μεταφέρωμε με το αυτοκίνητο στο εξοχικό του μαζί με την πρεσβυτέρα και τον γιο του Ευάγγελο. Λόγω κακής διαχείρισης του χρόνου έφθασα 20 λεπτά καθυστερημένος. Τους βρήκα καθισμένους στα σκαλιά της πολυκατοικίας να περιμένουν. Ο π. Νικόλαος μελετούσε. Ζήτησα με μεγάλη στενοχώρια συγνώμη για την αργοπορία. Αντί άλλης απαντήσεως αντίκρισα στο πρόσωπο του π. Νικολάου μία παιδική αθωότητα, μία γλυκύτητα και ένα πλατύ χαμόγελο που ποτέ δεν
 θα το ξεχάσω. Το προσωπικό του σύνθημα από την Αγ. Γραφή εκείνη την ημέρα ήταν, «εάν μη στραφήτε και γένησθε ως τα παιδία ου μη εισέλθητε εις την βασιλείαν των ουρανών» (Ματθ. ιη' 3). Το σύνθημα το πρωί της επομένης ημέρας 13 Οκτωβρίου 2006 (ημέρα εκδημίας του) ήταν, «Συ ουν τέκνον μου ενδυναμού εν τη χάριτι τη εν Χριστώ Ιησού» (Τιμ. Β', β', 1). Ο Ευάγγελος που ανακάλυψε με συγκίνηση το χαρτάκι με το σύνθημα μερικές μέρες αργότερα, το θεώρησε σαν προσωπική υποθήκη.

Το απόγευμα της 13 Οκτωβρίου, έχοντας επιστρέψει στο Γκύζη, ανεχώρησε νωρίς από το σπίτι για να προλάβη να επισκεφθή μερικά σπίτια για ιεραποστολή προτού επισκεφθή σπίτι ενορίτου του Αγ. Ελευθερίου για ένα ευχέλαιο. Η τελευταία του λέξη προς την οικογένεια ήταν: «χαίρετε». Όπως προαναφέραμε, ο π. Νικόλαος είχε κατ' επανάληψη επισκεφθεί για ιεραποστολή όλα τα σπίτια της ενορίας του, τα τελευταία δε χρόνια, είχε επεκταθεί με άδεια των οικείων ιερέων και σε γειτονικές ενορίες. Εκείνο το απόγευμα μετέβη σε απομακρυσμένη περιοχή της ενορίας Αγ. Δημητρίου Αμπελοκήπων. Κτύπησε την πόρτα ενός διαμερίσματος της οδού Καλαβρίας. Τον υποδέχθηκε ένα ηλικιωμένο ζευγάρι, το οποίο εξεπλάγη με την επιθυμία του άγνωστου ιερέα να μιλήση μαζί τους. Το πρόσωπό του ήταν φωτεινό, όπως είπαν αργότερα. Κάθησε κοντά τους 20 λεπτά. Οι ψυχές τους κατενύγησαν. Υποσχέθηκαν ότι από δω και πέρα θα είναι τακτικοί στον Ναό και θα εξομολογούνται. Τους έγραψε συνδρομητές στο περιοδικό «Προς την Νίκην». Από την απόδειξη της εγγραφής βρέθηκε το τηλέφωνο και έγινε δυνατή η επικοινωνία με την οικογένεια μερικές μέρες μετά την κοίμηση του π. Νικολάου. Ο π. Νικόλαος έφυγε από αυτό το σπίτι και άρχισε να ανηφορίζη την οδό Ευρυτανίας (Πάροδο της οδού Πανόρμου), κάθετη στην οδό Καλαβρίας. Ίσως να κτύπησε και άλλες πόρτες και να μην του άνοιξαν. Τα τελευταία χρόνια είχε διαπιστώσει ότι οι άνθρωποι ήταν πιο επιφυλακτικοί, δεν άνοιγαν εύκολα την πόρτα τους.

Το τμήμα αυτό της οδού Ευρυτανίας έχει σκαλιά. Τα σκαλιά αυτά ήταν η κλίμακα που ανέβασε τον π. Νικόλαο από την γη εις τον ουρανό. Στην μέση περίπου της αναβάσεως και ενώ βρισκόταν σε ένα πλατύσκαλο, έξω από το κτίριο με αρ. 70, η καρδιά του τον εγκατέλειψε. Τον βρήκαν ξαπλωμένο μετά από λίγο μερικοί νέοι. Το ένα του χέρι ήταν υψωμένο και έδειχνε προς τον ουρανό. Ένας, ο Ευάγγελος, προσπάθησε να του κάνη τεχνητή αναπνοή, αλλά ήταν αργά...


Πρόγνωση της αναχωρήσεώς του
Η αιφνίδια αναχώρηση του πατρός δημιούργησε μεγάλη λύπη αλλά και έκπληξη στα πνευματικά του παιδιά και σε όσους τον γνώριζαν και τον αγαπούσαν. Από αυτά που θα διηγηθούμε στην συνέχεια είναι φανερό ότι ο π. Νικόλαος είχε «ειδοποιηθή» άνωθεν και εγκαίρως για την αναχώρησή του.

Λίγα χρόνια πριν την κοίμησή του τύχαμε σε χαριτωμένη συζήτησή του με την μεγαλύτερη από αυτόν αδελφή του Δήμητρα. Ο π. Νικόλαος επέμενε, «εγώ θα φύγω πρώτος»... Έτσι και έγινε. Κατά καιρούς έλεγε: «εγώ θα φύγω» αλλά δεν θέλαμε να το πιστέψουμε, διότι τον βλέπαμε δραστήριο και πρόθυμο να τρέχη στην διακονία του μέχρι την τελευταία στιγμή.

Αναφέρουμε και αλλού το πώς βοήθησε πνευματικά την οικογένεια της κ. Μερόπης Κ.-Σ. και πώς με την ευχή του πατρός απέκτησαν ένα χαριτωμένο αγόρι τον Στέφανο. Ο πατήρ αγαπούσε πολύ αυτό το παιδί και του είχε πει και ορισμένα πράγματα που αφορούσαν στο μέλλον του. Ένα περίπου χρόνο πριν την κοίμησή του τους είχε επισκεφθεί στο σπίτι (η οικογένεια διαμένει στα Γλυκά Νερά, περιοχή απομακρυσμένη από το Γκύζη). Μίλησε με πολλή αγάπη στον Στέφανο (ήταν 12 περίπου χρόνων), τον ρώτησε τι θέλει να σπουδάσει και όταν αυτός του απάντησε αρχιτέκτων, ο πατήρ του είπε ότι θα περάσει στην Αρχιτεκτονική, όχι όμως στην Αθήνα. Πάντως ο ίδιος δεν θα ζη τότε.

Τον τελευταίο χρόνο, ο π. Νικόλαος στις μηνιαίες ομιλίες του στο ενοριακό κέντρο ανέφερε τακτικά. «Αυτό τον καιρό με συνέχει το θέμα της αιωνιότητος... Πώς θα είναι η αιωνιότης.. ο ουρανός... το άπειρο του Θεού...». Το ίδιο θέμα φαινόταν να τον απασχολή και στις ιδιωτικές συζητήσεις του.

20-30 ημέρες προ του θανάτου του εμπιστεύθηκε ανεξάρτητα στον κ. Σωτήριο Σ. και σε ενορίτισσα ότι θα φύγη σύντομα, αλλά τους έδωσε εντολή να μην πουν τίποτε.

Επισκεπτόταν κάθε μήνα την κ. Πόπη Β. για αγιασμό. Ο τελευταίος αγιασμός έγινε τρεις μέρες πριν από την κοίμησή του. Φεύγοντας της είπε «και τώρα Πόπη στην αιωνιότητα». Η κ. Πόπη δεν κατάλαβε εκείνη την στιγμή το νόημα της φράσεως αυτής, το κατάλαβε όμως τρεις μέρες αργότερα!

Το πρωί της Παρασκευής 13/10/06 η κ. Αγγελική Α. έλαβε ένα ανησυχητικό τηλέφωνο από την κόρη της. Είχε δει ξημερώνοντας στον ύπνο της τον π. Νικόλαο να έχει αποθέσει τα μαύρα ράσα και να φορά λευκό χιτώνα. «Εγώ τώρα φεύγω... φεύγω» της είπε και πήρε τον μικρό της Γιωργάκη δυο ετών και τον κοινώνησε. Στην συνέχεια άφησε ένα φάκελο στο κομοδίνο που έγραφε το όνομα ενός ιερέως. Το απόγευμα εκείνο κοιμήθηκε ο πατήρ. Ο ιερεύς, του οποίου το όνομα είχε γραφεί στον φάκελο, έγινε έκτοτε ο νέος πνευματικός της κ. Αγγελικής.

Ο π. Νικόλαος, όπως προνοούσε για όλα είχε προνοήσει με επιμέλεια και για τα του θανάτου του.
Είχε από καιρό δώσει ένα δεματάκι στην πρεσβυτέρα με την ένδειξη, «να ανοιχτή μετά τον θάνατό μου». Προφανώς και εδώ είχε πληροφορία ο π. Νικόλαος ότι θα φύγη πριν την πρεσβυτέρα. Το δέμα, που ανοίχθηκε μετά τον θάνατό του περιείχε ένα καδράκι με την παράκληση να το κρεμάση η πρεσβυτέρα στην κρεβατοκάμαρά της. Το καδράκι έγραφε: «καλή αντάμωση στον ουρανό, σε ευχαριστώ για την βοήθεια που μου εχάρισες».

Με συγκίνηση τα παιδιά του π. Νικολάου βρήκαν στο γραφείο του 5 αντίγραφα του ποιήματος του Γ. Βερίτη «Στη δύση της ζωής» και το σημείωμα, «όταν αποθάνω τα 5 παιδιά να πάρουν από ένα και να το διαβάσουν». Ήταν η πνευματική διαθήκη του π. Νικολάου προς τα παιδιά του, γράφτηκε δε προφανώς μετά την κοίμηση της κόρης του Μαρίας (δηλ. τους τελευ-ταίους έξι μήνες), αφού απευθύνεται σε 5 και όχι 6 παιδιά. Παραθέτουμε λίγους στίχους από το ωραίο αυτό ποίημα,
Γιε μου, τώρα εγώ σε λίγο θα σ' αφήσω και θα φύγω.
μια φωνή με προσκαλεί στη γαλήνη τ' άλλου κόσμου.
Φεύγω, γιε μου μη με κλάψης μόνο, εκεί που θα με θάψης,
θέλω νάρχεσαι συχνά να προσεύχεσαι για μένα.
Φεύγω γιέ μου, και σου δίνω την ευχή μου φυλαχτό σου,
και παραγγελιά σ' αφήνω να φύλαξης πιο πολύ
κι απ’ τ' αμπέλια κι απ' το βιος σου
κι απ' το σπίτι αυτό ...
κι απ' τα μάτια κι απ' το φως σου
του πατέρα σου την Πίστη. Ό,τι κι αν σου τύχη εμπρός σου,
αυτή θάναι σύντροφός σου και πατέρας κι αδελφός σου.
Κι όταν κάποτ' έρθ' η ώρα και συ γείρης απαλά και σου κλείσουνε τα μάτια,
θα σε ξαναδώ παιδί μου, στη χρυσογαλάζια χώρα.
Και θα σε χαρή η ψυχή μου... Έχε, γιέ μου την ευχή μου!

Μερικές ήμερες μετά τον θάνατό του οι δικοί του ανακάλυψαν με συγκίνηση ένα μαρμάρινο σταυρό στην ντουλάπα του με το εξής σημείωμα: «Παρακαλώ ο Σταυρός αυτός να τοποθετηθή εις τον τάφον μου και όταν έρχεσθε να κάμετε μίαν προσευχήν, ίνα εύρω έλεος εν τη ημέρα της κρίσεως. Νικόλαος ανάξιος ιερεύς».
Ο σταυρός αυτός τοποθετήθηκε όντως στον τάφο του π. Νικολάου.

Περιστατικά μετά την κοίμησή του

Κατά την κηδεία
Η κηδεία του π. Νικολάου έγινε στον Άγιο Ελευθέριο Γκύζη την Δευτέρα 16 Οκτ. 2006 και η ταφή του στο νεκροταφείο Ζωγράφου. Ο μεγάλος Ναός του Αγ. Ελευθερίου ήταν ασφυκτικά γεμάτος από κόσμο, λαϊκούς και κληρικούς (βλ. άρθρο «έφυγε ένας σεμνός λευίτης» στο Παράρτημα Α'), που με συγκίνηση ανάμεικτη με αναστάσιμη χαρά προέπεμπαν έναν Άγιο κληρικό, κληρικό υπόδειγμα αλλά και άξιο και πιστό οικογενειάρχη, που είχε αγωνιστεί τον καλό αγώνα μέχρι την τελευταία στιγμή της ζωής του. Καθ' όσον γνωρίζουμε ο Άγιος πατήρ δεν άφησε εκκρεμότητες στα πνευματικά του παιδιά, όμως η λύπη για τον αποχωρισμό του ήταν μεγάλη. Ο πατήρ ακόμη και αυτή την στιγμή έδωσε σημεία παρηγοριάς σε πονεμένα πνευματικά του παιδιά (βλ. και μαρτυρία του κ. Β. Αντσακλή στο Παράρτημα Α'). Η κ. Μαρία Π. από γειτονική ενορία, πνευματικό παιδί του πατρός επί 30 χρόνια, μας έγραψε συγκλονισμένη το εξής: «την ημέρα της κηδείας του είχα πολύ στενοχωρηθεί που μας έφυγε έτσι ξαφνικά. Μέσα στο πλήθος προσπαθούσα να φιλήσω το χέρι του αλλά δεν έφθανα καλά. Κάποια στιγμή μετά από πολλή προσπάθεια πιάνω το χέρι του και το φιλώ και διαπιστώνω ότι είναι μαλακό σαν να είναι ζωντανός. Την ίδια στιγμή βλέπω τα δάχτυλα του άλλου χεριού να σταυρώνονται σε σχήμα ευλογίας. Ο πατήρ με ευλογούσε εκείνη την στιγμή, όπως μας ευλογούσε στον Ναό! Αυτό με συγκλόνισε τόσο πολύ που θα το θυμάμαι σε όλη μου την ζωή. Δεν το λέω σε άλλους γιατί φοβάμαι μην με κοροϊδέψουν. Δοξάζω τον Θεό που με αξίωσε να δω ένα τέτοιο θαύμα».

Παρόμοιο περιστατικό μας διηγήθηκε και η κ. Αγγελική Α. Κατά την κηδεία του πατρός, όταν τον ασπάσθηκε, της φάνηκε ότι ευλόγησε με το χέρι του τον μικρό της εγγονό Γιωργάκη, τον οποίο βαστούσε στην αγκαλιά, ο δε Γιωργάκης με την σειρά του ψέλλιζε ότι θα φορέση κι' αυτός καπέλο (καλυμμαύχι) σαν τον παππούλη...


Κοντά και σε ανθρώπους που δεν τον γνώρισαν εν ζωή
Η Παναγιώτα Γ. την ώρα που διάβαζε το βιβλίο, παρακινημένη από φίλη της πνευματικό παιδί του πατρός Νικολάου, έλαβε ανησυχητικό τηλεφώνημα ότι η αδελφή της είχε χτυπήσει το μάτι της άσχημα, έτρεχε αίμα και την είχαν πάει επειγόντως στο Νοσοκομείο. Η Παναγιώτα αυθόρμητα παρακάλεσε: «π. Νικόλαε, σώσε το μάτι της αδελφής μου» και ο π. Νικόλαος βοήθησε άμεσα, διότι μετά από λίγο την πήρε τηλέφωνο η ίδια η αδελφή της και τής είπε ότι το μάτι ήταν χτυπημένο άσχημα αλλά θα το γλύτωνε.

Η δ/νίς Α. Σ., ορφανή από γονείς μόνη στον κόσμο και κατατρεγμένη από συγγενείς, τυχαία είχε πάρει από το παγκάρι της Εκκλησίας ένα τεύχος του πε¬ριοδικού της Αρχιεπισκοπής Αθηνών «Τόλμη» που είχε ξεμείνει από τον Νοέμβριο 2006. Κάτι την έ¬σπρωξε όπως λέει να πάρει το συγκεκριμένο τεύχος (είναι το τεύχος που περιείχε αναφορά στον π. Νικό¬λαο (βλ. Παράρτημα Α'). Μόλις το άνοιξε και έπεσαν τα μάτια της στην μορφή του π. Νικολάου τον αι-σθάνθηκε ξαφνικά πολύ κοντά της, σαν νάταν πατέ¬ρας της και της δημιουργήθηκε η έντονη επιθυμία να τον επικαλεσθή. Από τότε τον επικαλείται καθημερι¬νά, τον επικαλέσθηκε δε και κάποια στιγμή που είχε έντονο πόνο στην καρδιά μετά από δυσάρεστα γεγο¬νότα και ο πόνος έφυγε αμέσως. Η ίδια τον αποκαλεί μετά πεποιθήσεως Άγιο Νικόλαο και λυπάται πάρα πολύ που δεν τον γνώρισε.

Κάποια άλλη ψυχή, μπαίνοντας στον Άγιο Γεράσιμο της Πολυκλινικής Αθηνών για να ανάψει ένα κεράκι, πληροφορήθηκε απ' το φυλλάδιο των Πολυτέκνων, που βρήκε στο παγκάρι, για τον π. Νικόλαο . Αναζήτησε το βιβλίο, το διάβασε και συγκινήθηκε πολύ από την Αγία μορφή του. Το πρόσφερε στην συνέχεια και σε φίλες της και εκείνες με τη σειρά τους σε άλλους. Όπως πληροφορηθήκαμε, όλοι καταλαμβάνονται από αίσθημα ψυχικής ανάτασης, τον επικαλούνται σε δύσκολες στιγμές τους, πιστεύουν ότι είναι αγιασμένος, διδάσκονται από τη ζωή του και προσπαθούν να αλλάξουν κάποιες συνήθειες τους.

Ο ιερεύς Νικόλαος Κογιώνης (1928-2006)
Μία φωτισμένη και αγιασμένη ιεραποστολική μορφή των ημερών μας
Εκδόσεις Ορθόδοξος Κυψέλη
Θεσσαλονίκη